De terreur van Stalin
J. de Ruiter
December 2017
Na de val van het IJzeren Gordijn in 1989 gaf Gorbatsjov opdracht om de archieven van de geheime dienst KGB te openen. Ook andere bronnen werden toegankelijk. Deze nieuwe openheid heeft Anne Applebaum aangegrepen om jarenlang onderzoek te verrichten in de nu beschikbaar gekomen bronnen, uitmondend in haar boek GOELAG Een geschiedenis, 2003.
Gefascineerd als ik al jarenlang was door de voor mij onbegrijpelijke psychologie van Stalin, heb ik dit boek meteen gekocht en gelezen. Ik hoopte daarmee antwoorden te krijgen op veel vragen. Welk belang had Stalin bij zo’n grootschalige terreur? Of was er misschien geen enkel normaal belang en hebben we het gewoon over een psychopaat? En, waarom noemden velen hem Vadertje Stalin en zijn er ook nu nog Russen die met heimwee terugkijken naar deze periode? Het kan destijds toch velen niet zijn ontgaan dat er talrijke mensen, waaronder eigen familieleden, verdwenen en nooit meer terugkwamen?
Hieronder volgt mijn samenvatting van het boek van Applebaum. Ik laat aan de lezers over om te beoordelen in hoeverre deze samenvatting nu helderheid geeft over de vragen die ik had.
Opmerking
Verbazingwekkend is in deze samenvatting het stukje rapportage over het kamp Vostoerallag in 1943!